Phòng Quản lý môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường) đã phối hợp tổ chức tập huấn hướng dẫn sử dụng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường.
Đây là những công đoạn cuối cùng để đưa vào vận hành hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường của thành phố Hải Phòng.
Hỗ trợ công tác quản lý và doanh nghiệp
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động phát triển kinh tế – xã hội, nhu cầu tiếp cận thông tin, khai thác sử dụng thông tin, các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường đóng vai trò rất lớn. Tuy nhiên, nhiều năm trước đây, việc quản lý và khai thác các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường, cung cấp dữ liệu môi trường còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Theo đó, Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định dưới luật có những quy định cụ thể về việc xây hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu môi trường.
Với mục tiêu thực hiện hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý môi trường, ngày 5/12/2023, UBND thành phố phê duyệt đề cương dự toán chi tiết nhiệm vụ “Hệ thống thông tin môi trường, cơ sở dữ liệu môi trường; hệ thống thông tin báo cáo về môi trường”. Trên cơ sở đó, tháng 7/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức thực hiện dự án hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường và hệ thống thông tin báo cáo về môi trường của thành phố. Sau 1 năm thực hiện, dự án hoàn thành với các hạng mục: Nhập thông tin dữ liệu vào phần mềm; xây dựng phần mềm quản lý nghiệp vụ môi trường; lập cổng thông tin, dữ liệu môi trường; quét, số hoá các tài liệu, dữ liệu môi trường.
Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Phạm Văn Thuấn cho biết, hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường giữ vai trò quan trọng giúp ngành chức năng nắm bắt, kiểm soát được hiện trạng môi trường. Cơ sở dữ liệu môi trường là tập hợp thông tin về môi trường được xây dựng, cập nhật, lưu trữ và quản lý đáp ứng yêu cầu truy nhập, cung cấp, sử dụng thống nhất từ trung ương đến địa phương, phục vụ công tác quản lý nhà nước, cung cấp dịch vụ công về môi trường.
Để sớm vận hành hệ thống, trong tháng 8/2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp nhà thầu xây dựng hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu môi trường, tổ chức vận hành thử và tập huấn sử dụng cán bộ, chuyên viên các phòng, ban của sở, đơn vị và doanh nghiệp liên quan. Trong quá trình vận hành thử nghiệm, hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu môi trường được những cán bộ làm công tác quản lý môi trường và doanh nghiệp ghi nhận hoạt động thông suốt, thuận tiện đối với việc khai thác, chia sẻ dữ liệu phục vụ quản lý môi trường.
Theo ông Nguyễn Văn Bình, Giám đốc Công ty Tân Thuận Phong, với hệ thống thông tin môi trường, doanh nghiệp được cấp mã truy cập. Khi truy cập vào đây, doanh nghiệp có được thông tin đầy đủ mức phí phải nộp, thực hiện nộp trực tuyến, so sánh mức nộp so với kỳ trước; thực hiện nộp báo cáo môi trường định kỳ; những số liệu doanh nghiệp báo cáo được cập nhật, “làm giàu” dữ liệu thông tin môi trường chung.
Chị Nguyễn Thị Loan Oanh, Phòng Quản lý môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, để thực hiện nghiệp vụ quản lý môi trường có rất nhiều số liệu được tập hợp từ chính quyền địa phương, chủ nguồn thải. Chỉ riêng việc quản lý, giám sát với mỗi cơ sở sản xuất (một nguồn thải), chuyên viên phải định kỳ rà soát, xác định những doanh nghiệp đến kỳ hạn nộp báo cáo, nộp phí bảo vệ môi trường đối với nước thải, khí thải; giám sát việc thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra… Để ra được thông báo nhắc nhở doanh nghiệp nộp phí, chuyên viên phải rà soát, đối chiếu các số liệu nguồn phát thải, trên cơ sở đó tính toán được mức phí gửi đến doanh nghiệp. Nhưng với hệ thống thông tin, dữ liệu môi trường, việc tra cứu, tập hợp số liệu; đánh giá việc thực hiện quy định bảo vệ môi trường của doanh nghiệp thuận lợi hơn.
Bảo đảm nguyên tắc ‘đúng, đủ, sạch, sống’
Tuy nhiên, theo chị Loan Oanh, để đáp ứng yêu cầu cung cấp dịch vụ công về môi trường, hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu môi trường phải được cập nhật thường xuyên. Để đáp ứng yêu cầu này, Sở Nông nghiệp và Môi trường tham mưu với UBND thành phố ban hành quy chế quản lý, vận hành hệ thống thông tin môi trường, cơ sở dữ liệu môi trường; hệ thống thông tin báo cáo về môi trường. Đây là cơ sở tái sử dụng dữ liệu môi trường trong tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến.
Theo đó, dữ liệu môi trường được cập nhật thường xuyên, thông qua kết quả giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính, thực hiện nghiệp vụ quản lý hằng ngày của cán bộ, chuyên viên. Cụ thể, Phòng Quản lý môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cập nhật thông tin theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền các lĩnh vực quản lý môi trường. UBND các xã, phường, đặc khu cập nhật thông tin theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền các lĩnh vực: Hệ thống văn bản gồm văn bản quy phạm pháp luật, văn bảo chỉ đạo điều hành và các thông tin khác.
Về các nguồn thải gồm các khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung: Khu công nghiệp, khu kinh tế (nằm ngoài các khu công nghiệp), cụm công nghiệp; các dự án, cơ sở ngoài khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp cập nhật thông tin theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền các lĩnh vực, gồm hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, văn bản chỉ đạo điều hành, các thông tin khác; báo cáo công tác bảo vệ môi trường; hồ sơ môi trường (báo cáo đánh giá tác động môi trường; kết quả vận hành thử nghiệm các công trình xử lý chất thải). Doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh: nộp báo cáo công tác bảo vệ môi trường định kỳ theo quy định của pháp luật.
Theo Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Phạm Văn Thuấn, việc xây dựng hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu môi trường của thành phố bảo đảm hoàn thành theo đúng tiến độ, chất lượng theo nguyên tắc “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”. Cổng thông tin điện tử môi trường cung cấp dữ liệu mở phục vụ cho người dân, doanh nghiệp.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, chuyển đổi số ngành môi trường trở thành xu thế tất yếu. Việc ứng dụng công nghệ số vào quản lý, bảo vệ và sử dụng tài nguyên môi trường không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn góp phần thúc đẩy phát triển bền vững.
HUY VŨ