Hải Phòng trước khi sáp nhập xếp thứ 5 toàn quốc về thương mại điện tử. Lợi thế ấy cần được phát huy.
Bứt phá từ môi trường số
Hằng năm, Công ty TNHH Quang Hải (đặc khu Cát Hải) duy trì tham gia các hội chợ, triển lãm để quảng bá sản phẩm đến người tiêu dùng. Nhưng thay vì chỉ dựa vào kênh truyền thống, từ năm 2022, doanh nghiệp đã chuyển hướng mạnh sang không gian số, tập trung vào các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Facebook.
Theo đại diện Công ty TNHH Quang Hải, cách làm này giúp sản phẩm đến gần hơn với khách hàng trẻ, doanh nghiệp dễ dàng tiếp nhận phản hồi, cải tiến sản phẩm kịp thời. Xúc tiến thương mại giờ đây không thể chỉ là trưng bày sản phẩm tại hội chợ, mà cần kết hợp đa kênh để tối ưu hiệu quả.
Một minh chứng khác đến từ Công ty CP Việt Hương, một doanh nghiệp nổi tiếng với sản phẩm bánh đậu xanh thương hiệu Rồng Vàng. Ngay từ năm 2016, khi khái niệm thương mại điện tử ở Việt Nam còn khá mới, công ty đã mạnh dạn xây dựng website bán hàng. Đây là một bước đi táo bạo, bởi lúc đó thói quen mua sắm online của người dân chưa phổ biến.
Sau gần một thập kỷ kiên trì, hiệu quả đã được chứng minh. Kết quả nghiên cứu thị trường năm 2024 của Công ty CP Việt Hương cho thấy, trong nhóm khách hàng từ 20 – 50 tuổi, cứ 10 người thì có tới 6 người từng mua hàng qua sàn thương mại điện tử; riêng độ tuổi 30 – 40, con số này đạt gần 100%. “Không thể phủ nhận mức độ phổ biến của mua hàng trực tuyến. Đây là lực đẩy mạnh mẽ, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh xây dựng kế hoạch phát triển riêng trên không gian số”, bà Khúc Hiệp Phương, Giám đốc công ty nhấn mạnh.
Thực tế cho thấy không chỉ những doanh nghiệp, mà ngay cả nhiều hộ kinh doanh nông sản, thực phẩm, thủ công mỹ nghệ ở Hải Phòng cũng nhanh chóng đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội. Với chi phí thấp, khả năng tiếp cận rộng và công cụ đo lường rõ ràng, kênh bán hàng trực tuyến đang giúp họ mở rộng thị trường, tiếp cận khách hàng ở cả trong và ngoài nước, từng bước gia tăng năng lực cạnh tranh.
Những câu chuyện thành công của doanh nghiệp cho thấy tiềm năng phát triển thương mại điện tử ở Hải Phòng rất lớn. Các doanh nghiệp từ lớn đến các hộ kinh doanh nhỏ lẻ đều có thể tận dụng lợi thế của môi trường số. Tuy nhiên, sự phát triển này chưa thật sự đồng đều giữa các khu vực trong thành phố. Phía đông Hải Phòng có điều kiện thuận lợi về hạ tầng công nghệ thông tin và nguồn nhân lực, thì phía tây Hải Phòng vẫn còn hạn chế, khiến tốc độ chuyển đổi chậm hơn. Chính vì vậy, yêu cầu đặt ra là cần có giải pháp đồng bộ để thu hẹp khoảng cách, bảo đảm sự phát triển cân bằng, bền vững cho cả hai khu vực.
Thu hẹp khoảng cách Đông – Tây
.jpg)
Giai đoạn 2021 – 2025, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, thương mại điện tử Việt Nam vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng 20 – 27% mỗi năm, đưa Việt Nam vào nhóm thị trường phát triển nhanh nhất khu vực. Trong đó, Hải Phòng nổi lên là một trong những địa phương có kết quả nổi bật.
Theo Phòng Quản lý thương mại (Sở Công thương Hải Phòng), năm 2025, chỉ số thương mại điện tử của thành phố Hải Phòng cũ đạt 14,5 điểm, cao hơn mức trung bình cả nước (9,3 điểm) và đứng thứ 5 toàn quốc. Hải Dương cũ chỉ đạt 8,8 điểm, thấp hơn trung bình cả nước và xếp thứ 20.
Hiện nay, hơn 85% trong gần 30.000 doanh nghiệp tư nhân cùng gần 205.000 cơ sở kinh tế trên địa bàn đã tham gia hoạt động kinh doanh trên môi trường mạng. Để khắc phục, Sở Công thương đã tham mưu triển khai nhiều giải pháp: kế hoạch phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2021 – 2025; chương trình chống hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng; ngày mua sắm trực tuyến; ứng dụng thanh toán số tại chợ truyền thống.
Thành phố cũng duy trì Cổng thông tin quản lý thương mại điện tử với cơ sở dữ liệu gần 2.000 địa điểm mua sắm; vận hành sàn giao dịch www.hoaphuong.gov.vn; hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các sàn lớn như Amazon, Alibaba, Shopee, Lazada, Sendo…
Một điểm nhấn quan trọng là phát triển hạ tầng thanh toán điện tử. Thành phố phối hợp với ngân hàng thương mại đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, mở rộng dịch vụ quét mã QR, ví điện tử tại chợ, siêu thị, trung tâm thương mại. Kết quả này giúp giao dịch an toàn, minh bạch, đồng thời hình thành hệ sinh thái thanh toán số đồng bộ. Đây được coi là bệ đỡ quan trọng cho thương mại điện tử bứt phá.
Tuy vậy, sự chênh lệch giữa phía đông và tây Hải Phòng vẫn hiện hữu. Thành phố cần tiếp tục đầu tư hạ tầng số, logistics cho khu vực Hải Dương cũ, trong khi phát huy thế mạnh về công nghệ và nhân lực ở khu vực phía đông. Đồng thời, khuyến khích doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia mạnh mẽ hơn, đào tạo nguồn nhân lực thương mại số, đẩy mạnh giao dịch giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng trên môi trường internet để gắn kết trực tiếp sản phẩm với người tiêu dùng, khai thác hiệu quả thị trường nội địa và xuất khẩu.
TRẦN HIỀN